Edicioni grek i Kathimerini botoi një artikull që diskutonte çështjen e ndalimit të kulturës ruse në vendet perëndimore dhe, veçanërisht, në Greqi.
Me rastin e pezullimit të botimit të librit të Elizabeth Gilbert të vendosur në Rusi, “K” po diskuton çështjen e ndalimit të kulturës ruse me modernistin ukrainas Andriy Savenko, drejtoreshën e MOMus Maria Tsantsanoglu, profesoreshën Alexandra Ioannidou dhe shkrimtarin dhe përkthyesin Dimitris. V. Triantafillidis.
Ky është mesazhi i Elizabeth Gilbert, autorja e bërë e famshme nga libri i saj Eat, Pray, Love, i cili u përshtat për kinemanë nga Ryan Murphy dhe me aktorët Julia Roberts dhe Javier Bardem. Bazuar në një histori të vërtetë, filmi i ardhshëm Snow Forest, sipas Guardian, flet për një familje fondamentalistësh fetarë rusë që i shpëtuan terrorit të Stalinit në vitet 1930 duke zgjedhur të izolohen në një cep të largët të Siberisë për gati gjysmë shekulli.
Pyetja që u ngrit që në momentin e parë
Megjithatë, kjo nuk është hera e parë që ngrihet kjo çështje që nga fillimi i luftës – edhe pse në rastin e Elizabeth Gilbert duket se po shkojmë një hap më tej. Nuk është vetëm se ne vendosim sanksione – të paktën në fushën e kulturës – ndaj çdo gjëje që është një institucion kulturor shtetëror rus, siç është, për shembull, Baletët Bolshoi. Fakti është se tani kultura e anulimit po përhapet në gjithçka që mund të lidhet, qoftë edhe vetëm në formën e një skene, si në librin e Gilbertit, me Rusinë.
Orkestra Filarmonike e Mynihut, raportoi K, shkarkoi dirigjentin e saj yllin Valery Gergiev për refuzimin për të dënuar pushtimin e Ukrainës ose për t’u distancuar nga miku i tij i ngushtë Vladimir Putin. Ai u detyrua të jepte dorëheqjen si kryetar nderi i Festivalit të Edinburgut. Teatri La Scala i Milanos filloi sezonin e tij krijues me operën e Pushkinit “Boris Godunov” dhe shkaktoi një stuhi polemikash. Shtëpia e Operës Mbretërore në Londër ka ndërprerë bashkëpunimin me Baletin Bolshoi.
Rusia po hapet me Perëndimin dhe po shton ofertat e saj për të blerë të drejtat e autorit të autorëve anglishtfolës për përkthim në rusisht. Si përgjigje, Perëndimi është i mbyllur ndaj kulturës ruse…
Pika e përbashkët e fillimit ishte vendimi për Anulimi i emisionit “Liqeni i Mjellmave”. Teatri Bolshoi në Sallën e Koncerteve të Athinës. Sipas deklaratës së atëhershme të Ministrisë Greke të Kulturës (Lina Mendoni përafërsisht. botim), çdo ngjarje që lidhet me organizatat kulturore ruse tani është pezulluar. Shfaqja u anulua një stuhi indinjate dhe një koment lakonik nga ambasada ruse në Athinë, e cila e quajti atë një hap tjetër “në përputhje me politikën anti-ruse të Perëndimit”. Shërbimet e ministrisë, sipas një raporti tjetër K, informuan institucionet e mbikëqyrura për nevojën e pezullimit të “çdo bashkëpunimi, planifikimi apo diskutimi bashkëpunimi” me organizatat kulturore ruse.
Rusia e Putinit është në luftë me Ukrainën, Perëndimi është në luftë (me ose pa thonjëza) me Presidentin rus, interesante, ne jemi gjithashtu në luftë me kulturën ruse? A mundet një valë e fushatës perëndimore anti-ruse të fshijë kulturën e një vendi të tërë? A mund t’i vihet zjarri Dostojevskit, Tolstoit, Çehovit, Shostakoviçit, Rachmaninovit, Çajkovskit, Maleviçit, Kandinskit apo Popovas për shkak të shpalljes së luftës nga bashkatdhetari i tyre?
Rusia, nga ana e saj, po i hapet Perëndimit dhe po shton ofertat për të blerë të drejtat e autorit nga autorë në gjuhën angleze për t’i përkthyer në rusisht, sipas Guardian. Sipas gazetës, autorët në gjuhën angleze të romaneve kriminale, romantike dhe fantazi morën oferta të papritura joshëse për librat e tyre pranverën e kaluar, por disa prej tyre ende nuk janë të gatshëm të marrin paratë ruse për shkak të luftës në Ukrainë.
Siç shkruan profesori dhe autori i neuroshkencës Kenan Malik në Guardian, pak njerëz kanë lexuar edhe një draft të librit të Gilbert, i cili duket se nuk është as propagandë dhe as mbështetje për nacionalizmin rus, e lëre më për Vladimir Putin. “Ajo që shpesh çon në autocensurë sot është më shumë një ndjenjë e detyrimit moral për të mos mërzitur audiencën tuaj, të cilën Gilbert e shprehu aq gjallërisht në videon e saj në Instagram.”
“Lufta ishte gjithashtu kulturore që në fillim”
Largimi i statujës së Pushkinit nga qyteti i Dnepr. (© Administrata Rajonale Dnipro nëpërmjet AP)
Po flasim për dëme kolaterale? A nuk duhet të jenë vendosur tashmë të gjitha këto çështje – heqja e qytetërimit të përjetshëm? Andrey Savenko, profesor i filologjisë moderne greke në Universitetin Kombëtar të Kievit, në një intervistë me K, dallon, sipas tij, dy anë të kësaj çështjeje – të brendshme (ukrainasit) dhe të jashtme (rusët).
“Vladimir Putin ka përdorur kulturën si armë në politikën e tij kundër Ukrainës që nga viti 2014. Ai jo vetëm që sfidoi gjuhën, historinë dhe rrënjët e ukrainasve, por gjithashtu donte të përfshinte të gjithë kulturën ukrainase në planet e tij të reja për të ringjallur Perandorinë Ruse, duke thënë se Perëndimi e kishte krijuar Ukrainën si anti-Rusi.” Muzeu Hermitage në Shën Petersburg, në prag të pushtimit të shkurtit 2022, botoi një artikull ku pranonte se lufta e Rusisë ka natyrë kulturore, e njëjta gjë u bë së fundmi me një letër të rektorëve rusë që mbështesin luftën e Putinit kundër vendit tonë, gjë që bën Pyes veten: përfshihet apo jo kultura në gjakderdhje?“- shkruan neoliberali ukrainas.
“Së fundmi në Moskë u mbajt një konferencë me pjesëmarrjen e neohelenëve rusë – dhe jo vetëm, me temën kryesore “Grekët në Rusi”.. Këtu lind pyetja e dytë: a nuk duhej të kishte përmendur dikush ngjarjet tragjike në Mariupol, qendra e helenizmit në Detin Azov? – thotë Adriy Savenko.
“Unë e respektoj vendimin e Elizabeth Gilbert për të mos botuar librin e saj pas kundërshtimeve të ukrainasve. – thotë në bisedën tonë një profesor ukrainas nga Kievi. – Nga ana tjetër, le të mendojmë për këtë: a mundet sot një student nga Irpin, Kharkov, Kiev, Zaporozhye, Kherson të lexojë një poezi të Mikhail Yuryevich Lermontov për Betejën e Borodinos në shekullin e 19-të dhe fitoren e Rusisë? Si ta mësoni Bulgakovin pa theksuar se ai ishte anti-ukrainas dhe antisemitik? A është e mundur që në ditën e shpërthimit të digës Novaya Kakhovka, OKB-ja të festonte – edhe pse e planifikuar – Ditën e Gjuhës Ruse?
“A kontribuon kultura në fund të fundit në gjakderdhjen?”
Andrei Savenko i kthehet diskutimit tonë për luftën kulturore të Vladimir Putinit, si dhe verbërinë e qëllimshme të Perëndimit, i cili, thotë ai, po përpiqet të kuptojë se çfarë po ndodh në kokën e një qytetari rus që jeton në një shoqëri autoritare. Megjithatë, bashkëbiseduesi ynë e pranon këtë “Fjalët mund të lodhen, por njerëzit dhe armët vrasin.” “Presidenti rus, megjithatë, në modelin e qytetarit të ri sovjetik që donte të ndërtonte Stalini, shtyp të gjitha kulturat etnike që ekzistojnë brenda Rusisë për të ndërtuar një Rusi të re, të madhe dhe të bashkuar. Këto kultura po humbasin gjuhën e tyre, pjesë të Unë mendoj se ne duhet të shohim se si shkrimtarët rusë sot i shërbejnë një politike të tillë kulturore dhe, nga ana tjetër, të mbështesim ata që u larguan nga vendi për të shpëtuar veten, ashtu siç duhet të bëjmë të njëjtën gjë për kulturat që janë të shtypura. brenda Rusisë.
Neoliberali ukrainas përshkruan edhe më shumë probleme të brendshme në vendin e tij. “Më kujtohet gjithmonë proverbi latin: “Kur topat gjëmojnë, muzat heshtin”. Ka shumë ukrainas që e kanë të vështirë të dëgjojnë muzikë ruse, të shikojnë filma rusë, të lexojnë libra rusë, veçanërisht nëse ka njerëz në front. Është edhe më e vështirë për rusishtfolësit, jo sepse kanë frikë se mos i sulmojnë bashkatdhetarët tanë, por sepse nuk duan të flasin gjuhën e armikut”.– përfundon Andrey Savenko.
“Anulimi kolektiv është i papërgjegjshëm”
“Ajo që po ndodh me heqjen kolektive të kulturës ruse nga Perëndimi është sipërfaqësore dhe e papërgjegjshme. – thotë “K” Maria Chanchanoglu, drejtoreshë e koleksionit avangardë ruse të Muzeut të Artit Bashkëkohor MOMus-Costakis. – Lufta e Ftohtë përfundoi shumë vite më parë. Në atë kohë, Sovjeologjia lulëzoi në Perëndim, studimi i kulturës ruse, u shkruan libra dhe u bënë filma për Rusinë. Kishte një qasje krijuese në këto kontradikta. Ajo që po ndodh tani me Ukrainën nuk do të thotë se kultura duhet të jetë viktimë. Nuk mund t’i përjashtojmë artistët, siç ndodh, për shembull, me koleksionin e Avantgardës Ruse të Kostakis, që krijoi, duke besuar në një botë më të mirë. Dhe kultura moderne ruse tani po bëhet viktimë e agresionit të Putinit, por fajin e ka Perëndimi”. shton ajo.
Kultura moderne ruse tani po bëhet viktimë e agresionit të Putinit, por ky është gabimi i Perëndimit”.
MOMus në Selanik, siç na tha drejtori i saj, ka ndërprerë çdo bashkëpunim. sipas direktivës Ministria e Kulturës, me institucionet ruse dhe nuk merr më para sponsorizimi nga institucionet ruse.
Sekuestrimi i monumentit të Katerinës së Madhe në Odessa. (©AP Photo/LIBKOS)
Kurse profesoresha e Departamentit të Studimeve Ballkanike, Sllave dhe Orientale në Universitetin e Maqedonisë, përkthyesja e njohur Alexandra Ioannidou thotë se ajo “Plotësisht kundër çdo përjashtimi. Kultura është shtylla kryesore e paqes midis popujve”– vëren ajo në një intervistë për “K”, duke e quajtur këtë qëndrim të Perëndimit “vetëvrasëse”.
“Këto hapa janë shumë të përshtatshëm për presidentin rus, pasi shërbejnë si pretekst që ai të bllokojë shkrimtarët opozitarë rusë, të cilët në çdo rast sulmohen dhe persekutohen”.
“Vetëkuptohet se Putini në asnjë mënyrë nuk po i përgjigjet kërkesave demokratike të Perëndimit. Por si mund të përjashtohet kultura bashkëkohore ruse, veçanërisht kur ajo përpiqet të krijojë në një regjim si ai i Putinit? – thekson Alexandra Ioannidou. – EKëto hapa janë shumë të leverdishme për presidentin rus, pasi shërbejnë si pretekst për të bllokuar shkrimtarët rusë të opozitës, të cilët në çdo rast janë vënë në shënjestër dhe persekutuar. Arti thotë se është një vektor i rezistencës”.
Biseda perëndimore për … heqjen e kulturës ruse, sipas Alexandra Ioannidou, “Janë në logjikën e Bashkimit Sovjetik, kjo është një qasje e çmendur. Nëse nuk u japim një platformë të gjithë atyre që kanë gjetur guximin të flasin në rrethana kaq të vështira, atëherë kujt do t’ia japim?” ai pyet.
“Putini është një shkatërrues i vërtetë i kulturës ruse.”
Një tjetër pikë interesante ngre gazetari dhe përkthyesi nga rusishtja Dimitris V. Triantafillidis, i cili së fundi ka botuar libra. “Rusia është armiku i madh i Perëndimit” Dhe “Nostalgjia perandorake e Rusisë është një tundim euroaziatik” (të dyja botuar nga Epikentro): “Ajo që Perëndimi po përpiqet të bëjë duke bllokuar kulturën ruse nuk është asgjë në krahasim me vuajtjet që vetë Vladimir Putin i shkakton kulturës së vendit të tij. Persekutimi i shkrimtarëve, mbyllja e teatrove, anulimi i ekspozitave, madje edhe dyshimi se Artisti është “agjent i huaj” sipas ligjit që ka miratuar. Dhe bën diçka edhe më keq: në shumë librari, kur një libër është në pronësi të një autori të etiketuar si “agjent i huaj”, kopertina mbyllet me një çantë të zezë, e shoqëruar. nga një ngjitëse e bardhë që informon se kush është ky autor”.
Politika e Putinit bazohet në tre shtylla: nacionalizmi rus, ortodoksia dhe autokracia aziatike.
Dimitris V. Triantafillidis vëren se politika e re kulturore e presidentit rus bazohet në tre shtylla: “Nacionalizmi rus, ortodoksia dhe autokracia aziatike”. Këto janë qëndrimet që ai ka marrë nga ideologu i Rusisë së Madhe Vladislav Surkov dhe ideologjia “shteti i thellë rus”. Ai i dha miliona peshkopit Tikhon, Georgy Aleksandrovich Shevkunov, për të krijuar ekspozita multimediale në këtë kontekst. Ai kapi “Trinia e Shenjtë” Andrei Rublev i Galerisë Tretyakov në Moskë për t’ia dhënë… Patriarkanës së tij të dashur Ruse, të cilët i shërbejnë atij në krijimin e një ideologjie të re ruse, duke rrezikuar sigurinë e kësaj vepre të madhe në këtë proces.”
Alexandra Ioannidou duket se është dakord me këtë, duke vënë në dukje se ka pasur një ndryshim në interpretimin e klasikëve rusë në mjedisin akademik. “Tani ata janë të gjithë të nderuar si shkrimtarë thellësisht nacionalistë dhe të krishterë, gjë që është larg realitetit.”
“Ukrainasit, për arsye të dukshme, kërkojnë të de-rusifikohen – këtu derdhet gjak. Por ajo që po bën Perëndimi, për mendimin tim, është marrëzi”.përfundon Dimitris V. Triantafillidis.
Mendimi i autorit mund të mos përkojë me mendimin e redaktorëve.
Publikuar cathimerini
Përkthimi i “lajme athinase”
More Stories
A është e mundur paqja në Ukrainë në vjeshtë?
Der Spiegel: “Si i ndan rusët pushtimi i Kurskut”
Pentagoni sulmon Rusinë (video)