Mos humbasë "Hëna me luleshtrydhe"

Hëna e plotë e qershorit, ose Hëna e luleshtrydheve, do të ndriçojë qiellin më 21 qershor, vetëm disa orë pas ditës më të gjatë të vitit.

Shfaqja e hënës së plotë menjëherë pas solsticit të verës është një fenomen që ndodh afërsisht çdo njëzet vjet. Eklipsi i yllit më të madh dhe më të ndritshëm, Antares, në yjësinë e Akrepit, do të jetë i dukshëm në shumë zona të Oqeanit Paqësor.

Fenomeni do të jetë veçanërisht i habitshëm në Papua Guinenë e Re dhe Ishujt Fixhi. Për adhuruesit e astronomisë, Hëna do të prezantojë imazhe magjike në zona të tjera të botës, sepse do të kalojë shumë pranë Antares. Vëzhguesit në Amerikën e Veriut do të shohin një kalim shumë të afërt të Hënës në jug të yllit.

Hëna e plotë është e dukshme kur sateliti i Tokës është përballë Diellit dhe Toka është midis tyre. Në anën e “natës” së Tokës, kjo do të thotë se vëzhguesit mund të shohë Hënën plotësisht të ndriçuar. Hënat e plota llogariten në lidhje me pozicionet e Hënës dhe Tokës. Koha e hënës së plotë është e njëjtë në të gjithë botën, që do të thotë se çdo ndryshim i perceptuar në momente të tilla është vetëm për shkak të zonës kohore të vëzhguesit. Hëna e plotë do të fillojë në orën 4 të mëngjesit të 21 qershorit.

Pse hëna e parë e plotë e verës mori një emër kaq të shijshëm romantik? Fiset e lashta indiane nga Amerika e Veriut monitoruan në mënyrë aktive fazat e hënës. Sipas specialistit, momenti i hënës së parë të plotë të verës përkoi me vjeljen e manave, prandaj astrologët e lashtë e quajtën atë hëna e luleshtrydheve.

Ekziston një version i dytë i origjinës së emrit. Disa astrologë pohojnë se fenomeni është emëruar pas ngjyrës së kuqe, pothuajse luleshtrydhe, në të cilën Hëna shndërrohet në qiell në fillim të verës. Sateliti i Tokës merr një hije kaq atipike falë Diellit, i cili në këtë kohë ndriçon Hënën nga një kënd i veçantë.

Kombet e tjera nuk kanë emra më pak interesantë për këtë fenomen. Për shembull, për kinezët është Hëna e Lotusit, për banorët e hemisferës jugore të planetit është Hëna e Ftohtë ose e Lisit. Evropianët mesjetarë e quajtën hënën e parë të plotë Hëna e mjaltit ose e trëndafilit. Për shumë popuj, shfaqja e një disku të rrumbullakët të një ndriçuesi në qiell ishte një ngjarje domethënëse. Në këto ditë mbaheshin festa dhe festime kombëtare.

Ka vende ku tradita e festimit të shfaqjes së Hënës së Luleshtrydheve është ende e gjallë. Për shembull, njerëzit e Sri Lankës ende e respektojnë këtë zakon shekullor. Më 21 qershor 2024, banorët e ishullit do të festojnë një nga festat më të rëndësishme në Budizëm – Poson Poya. Gjatë Festivalit Boseong, shitja e mishit dhe pijeve alkoolike është e ndaluar. Besimtarët marrin pjesë në rituale fetare dhe lëshojnë fenerë letre.

Hëna e plotë e ardhshmee cila quhet Hëna e Drerit, do të ndodhë më 21 korrik 2024.

Source link