Ndryshimi i kohës: kur i lëvizim duart një orë përpara

Ndryshimi i orës do të ndodhë të dielën e fundit të marsit, pra 31 mars 2024, që do të nënkuptojë edhe fillimin e stinës së verës.

Fundi i kohës së dimrit dhe kalimi në orën verore do të thotë që akrepat e orës do të tregojnë 04:00 nga 03:00 e mëngjesit të së dielës. Kjo do të thotë që ne…do të humbasim një orë gjumë.

Në mesazhin përkatës të Ministrisë së Infrastrukturës dhe Transportit thuhet:
“Kujtojmë se të dielën, më 31 mars 2024, skadon “ora dimërore”, në përputhje me Direktivën 2000/84 të Parlamentit Evropian dhe Këshillit të datës 19.01.2001, akrepat e orës duhet të zhvendosen një orë përpara, d.m.th. nga ora 03:00 deri në 04:00”.

Siç shkruante më parë Athens News, pavarësisht se kjo temë diskutohet në BE prej disa vitesh ende nuk ka një vendim për heqjen e alternimit të orës dimërore dhe verore. Natën e së dielës së fundit të muajit aktual, pra më 31 mars 2024, kur ora tregon 03:00, do t’i lëvizim akrepat një orë përpara në mënyrë që të tregojnë 04:00.

Ndryshimi i kohës: si u prezantua masa

Kujtojmë se vendimi për të lëvizur akrepat e orës është marrë për të kursyer energji. Tre vjet e gjysmë pas propozimit për mbylljen e çështjes së ndryshimit të orës në Evropë, procesi i negociatave vazhdon dhe orët lëvizin dy herë në vit me një orë. Me afrimin e sezonit veror, koha e kursimit të ditës është afër, që zhvillohet të dielën e fundit të marsit 2023.

Si lindi çështja e shfuqizimit të masës

Sipas Komisionit Evropian, më 12 shtator 2018, komisioni paraqiti një propozim për t’i dhënë fund ndryshimeve sezonale të orës në vitin 2019 në të gjithë BE-në, duke u dhënë vendeve anëtare lirinë për të zgjedhur orën e tyre zyrtare. Komisioni e bëri propozimin sepse “sistemi i ndryshimeve kohore gjysmë-vjetore po kundërshtohet gjithnjë e më shumë nga qytetarët, Parlamenti Evropian dhe një numër në rritje i Shteteve Anëtare”.

Prandaj, ai analizoi provat e disponueshme, të cilat tregojnë se është e rëndësishme që të ketë rregulla të harmonizuara të sindikatës në këtë fushë për të siguruar funksionimin e duhur të tregut të brendshëm. Ky këndvështrim mbështetet nga Parlamenti Evropian, si dhe nga aktorë të tjerë (për shembull, në sektorin e transportit). Komisioni zhvilloi edhe konsultime publike, gjatë të cilave u morën rreth 4.6 milionë përgjigje, nga të cilat 84% ishin pro heqjes së ndryshimit të orës dhe vetëm 16% ishin pro ruajtjes së masës. Në bazë të rezultateve të konsultimit u përgatit një raport.

Sipas Komisionit Evropian, vendimi përfundimtar aktualisht është duke u shqyrtuar nga Këshilli i Bashkimit Evropian dhe Parlamenti Evropian. Që propozimi të ketë pasoja juridike, fillimisht duhet të arrijnë një marrëveshje. Më 26 mars 2019, Parlamenti Evropian miratoi qëndrimin e tij për propozimin e Komisionit në favor të heqjes së ndryshimeve sezonale të orës deri në vitin 2021. Mësohet se këshilli ende nuk ka vendosur për qëndrimin e tij dhe, me sa duket, gjithçka do të mbetet kështu…

Pavarësisht se ata e morën çështjen me shumë dëshirë, propozimi i komisionit në verën e vitit 2018 shkaktoi debat në vendet evropiane se cilën zonë kohore duhet të zgjidhnin. Si rezultat, askush nuk duket se po nxiton të ndryshojë diçka. Një nga një, shtetet anëtare BE filluan të peshojnë të mirat dhe të këqijat për të zgjedhur kohën (verë apo dimër) në të cilën do të duhej të jetonin. Më pas erdhi pandemia dhe e shtyu këtë çështje në plan të dytë.

Propozimi origjinal, i paraqitur nga ish-kryetari i komisionit Jean-Claude Juncker në shtator 2018, sugjeronte se 2019 do të ishte viti i fundit që orët në Evropë do të ndryshonin në mars, por u dha vendeve anëtare liri për të kaluar në orën dimërore të dielën e fundit të tetorit. Tani e tutje, është caktuar një kohë fikse dhe çdo shtet anëtar do të ketë diskrecionin për të zgjedhur se çfarë do të jetë, dhe vendet fqinje mund të koordinojnë veprimet e tyre për të shmangur konfuzionin në kufij.

Gatishmëria fillestare e shteteve anëtare për të diskutuar së paku propozimin u shoqërua nga një ndjenjë e përgjithshme se piketa të vendosura ishin shumë ambicioze, kryesisht për shkak të mungesës së dokumentacionit të implikimeve. Dhe ndërsa disa blloqe vendesh mund të kenë qenë ose pro ose kundër propozimit që në fillim, të gjithë ranë dakord se një zgjidhje e tillë kishte të bënte me një koordinim të mirë për të shmangur “ngatërresat” e zonave të ndryshme kohore, të cilat gjithashtu do të ketë implikime për funksionimin e duhur të tregut të vetëm të brendshëm. Kështu, data e propozuar e zbatimit u shty shumë shpejt me dy vjet – deri në 1 prill 2021. Megjithatë, edhe ky moment historik është kaluar.

Propozim për ndryshimin e Direktivës 2000/84/KE, e cila aktualisht rregullon ndryshimin sezonal të kohës në BE, mbetet i ngrirë në Këshillin Evropian të Transportit. Edhe gjatë presidencës gjermane të këshillit, ku opinioni publik është pro përfundimit të ndryshimit të orës në Evropë, kjo çështja nuk u ngrit për shkak të pandemisë. Duke qenë se vendimet për bordin e transportit tradicionalisht merren unanimisht, ndërkohë që mbledhjet mbahen në distancë dhe çështja nuk është urgjente, procedurat e vendimmarrjes ngadalësohen.

Qëndrimi i Greqisë që në fillim ishte të mos ndryshonte regjimin, kryesisht për shkak të ndikimit që ky ndryshim do të kishte në turizmin dhe transportin ajror.

Vendi ynë i përket një blloku shtetesh që janë në pakicë. Është gjithashtu e rëndësishme që me një “salto” të tillë, do të duhet të bëhen rregullime dhe ndryshime serioze, nga orari i shkollës deri te orët e punës në sektorin publik. Kujtojmë se debati u iniciua nga Finlanda, e cila parashtroi arsye të ndryshme, duke përfshirë ndikimin psikologjik të ndryshimit të kohës.

Duke qenë se në nivel evropian kjo çështje është në kompetencë të Drejtorisë së Përgjithshme për Lëvizshmërinë e Komisionit Evropian, në vendin tonë është në kompetencë të Ministrisë së Infrastrukturës dhe Transportit.

Kursimi i energjisë prezantoi kohën e kursimit të ditës

Aktualisht, kur çmimet e energjisë janë rritur ndjeshëm, duke krijuar tendenca të forta inflacioniste, duhet theksuar se Lëvizja e parë e akrepave të orës është bërë pikërisht për qëllimin e kursimit të energjisë. Edhe pse sot tashmë është vërtetuar se kursimet ishin të parëndësishme. Megjithatë, përdorimi i dritës së diellit për më shumë kohë çdo ditë ka reduktuar nevojën për ndriçim artificial duke rritur produktivitetin e punëtorëve.

Ora e ditës u fut në Gjermani gjatë Luftës së Parë Botërore, më pas në Britaninë e Madhe. Shtetet e Bashkuara, edhe pse imitonin Evropën, u tërhoqën në fund të luftës, sepse këto ndryshime nuk i kënaqën shumë qytetarë, veçanërisht fermerët.

Ora ditore u rifut për të njëjtat arsye gjatë Luftës së Dytë Botërore në Shtetet e Bashkuara, vetëm këtë herë u caktua për të gjithë vitin. Kjo shkaktoi pseudonimin “kohë lufte”, në ndryshim nga “koha e paqes”, e cila u kthye me fillimin e dimrit. Në fund të fundit, kriza e naftës e tetorit 1973 ishte katalizatori për vendet evropiane, njëra pas tjetrës, për të futur një ndryshim vjetor të orës që ndodhte dy herë në vit.

Bashkimi Evropian prezantoi për herë të parë rregullat për orarin e ditës në vitin 1980, duke miratuar një direktivë që koordinonte praktikat kombëtare në atë kohë. Direktiva aktuale, e cila hyri në fuqi në 2001, prezantoi kohën e kursimit të ditës të dielën e fundit të marsit dhe tetorit respektivisht.

Source link