1 tetor: Plakja me dinjitet

Greqia është një nga vendet më të vjetra në Bashkimin Evropian dhe 23% e popullsisë së saj janë mbi 65 vjeç. Këto të dhëna i prezantoi drejtori i Kërkimeve të IDEM-it, Vironas Kotsamanis me rastin e ditës së nesërme ndërkombëtare të të moshuarve.

Ndryshe nga vendet e tjera evropiane, në Greqi kjo datë zakonisht kalon pa u vënë re, edhe pse plakja e popullsisë është një shqetësim i madh. Që nga fillimi i dekadës së parë të pasluftës, popullsia e përgjithshme e vendit është rritur me 39%, numri i njerëzve mbi 65 vjeç është rritur 4.6 herë (nga 520 mijë në 2.4 milionë), dhe numri i njerëzve mbi 85 vjeç është rritur 20. herë (600 mijë sot krahasuar me 30 mijë në 1951).

Këtë e theksoi Bajron Kotyamanis, drejtor i Institutit për Studime dhe Hulumtime Demografike (IDEM) në një intervistë për Agjencinë e Lajmeve Athinë-Maqedonase me rastin e Ditës Ndërkombëtare të të Moshuarve, e cila festohet që nga viti 1990 më 1 tetor.

Me 23% të popullsisë 65 vjeç e lart, Greqia është aktualisht një nga vendet më të vjetra BE dhe do të qëndronte me këtë grup për tre dekadat e ardhshme.

Megjithatë, Greqia karakterizohet nga variacione të forta hapësinore: përqindja e njerëzve mbi 65 vjeç varion nga 12.6% (minimumi, komuna Mykonos) në 33.9% (maksimumi, komuna Evrytania). Kështu, sipas Kotsamanis, ne Ne po shkojmë drejt një kombinimi shpërthyes të “plakjes” dhe “super pleqërisë”» në më shumë se një nga katër prefekturat e vendit tonë.

Shumë kohë përpara vitit 2050, Greqia do të ketë një grup ku një e treta e popullsisë do të jetë e moshës 65 vjeç e lart dhe një e katërta e tyre do të jetë “super-moshë”.

“Duke pasur parasysh rënien e martesave dhe rritjen e divorceve në breza që nga vitet 1970, do të kemi gjithnjë e më shumë njerëz që do ta gjejnë veten 65 vjeç e lart me shumë pak njerëz në rrethin e tyre të ngushtë familjar. Kështu, shteti social, dhe jo familja, do të detyrohet gjithnjë e më shumë të mbulojë nevojat e këtyre njerëzve, duke qenë se kostot do të jetë e pamundur të përballohen vetë.“, thotë zoti Kotsamanis, duke theksuar se “Rritja e shpejtë e numrit të të moshuarve nxjerr në pah rëndësinë e promovimit të shëndetit gjatë gjithë jetëgjatësisë. Nuk është rastësi që në vitin 2024 ka zgjedhur Kombet e Bashkuara “Plakja me dinjitet: rëndësia e forcimit të sistemeve shëndetësore dhe kujdesit për të moshuarit në mbarë botën” si temë qendrore e Ditës Ndërkombëtare të të Moshuarve“.

Sipas tij, në Greqi, si në shumica e vendeve të zhvilluara në plakjeka ardhur një pikë kthese kritike. Opsioni më i keqsipas mendimit të tij, është “në një obsesion me sistemet ekzistuese të tërheqjes dhe rishpërndarjes së burimeve sociale“. Më e mirasipas mendimit të tij, përbëhet nga zgjerimi i kufijve të moshës, në krijimin e një alternative midis punës, kohës së lirë dhe edukimit gjatë cikleve të njëpasnjëshme të jetës, në eliminimin pjesërisht të mureve që ndajnë jetën aktive nga joaktive, në nxjerrjen në pah dhe shfrytëzimin e rezervës së madhe të forcës dhe burimeve që njerëzit e të ashtuquajturit “të tretë” apo edhe ” mosha e katërt”.

Ajo që nevojitet është ndërtimi i një politike të re, një “rimendim” i plakjes dhe rindërtimit të institucioneve përkatëse, një ndryshim mendimi në ripërcaktimin e konceptit dhe qasjes ndaj “problemit” dhe, së fundi, një shfaqje dinamike dhe e organizuar e palëve të interesuara. direkt në plan të parë, të cilat nuk do të jenë më thjesht kategori statistikore.

Në përfundim, z. Kotsamanis theksoi: “Sfida ekziston: vendimet që do të jepen në vendin tonë do të gjykojnë gjithashtu nëse stigmatizimi social, margjinalizimi i “të moshuarve” – për shkak të mungesës së tyre të konsideruar deri atëherë të “dobisë kolektive” – do të ngrihet nëse ora shoqërore kapërcen biologjike, nëse çekuilibri ndërmjet dy komponentëve kryesorë të plakjes (social dhe demografik) mund të ndryshohet.(…)

Mënyra se si ne i përshtatemi plakjes ndryshon natyrshëm dhe varet drejtpërdrejt nga politikat e miratuara dhe koha që kemi nga momenti kur vendosim të veprojmë. Megjithatë, është e arsyeshme të pyesim veten nëse ristrukturimet dhe riorganizimet e mësipërme mund të arrihen pa ndryshime, ndër të tjera, në modelin tonë të prodhimit dhe në mënyrën e prodhimit dhe shpërndarjes së pasurisë kolektive, ndryshime që kërkohen për shkak të ndryshimeve tona demografike. Përgjigja për këtë pyetje do të përcaktojë nëse solidariteti kolektiv ndërgjeneror për të cilin të gjithë po bëjnë thirrje është një mit apo realitet“

Source link