Shpëtimi i planetit vjen nëpër dete

Mbrojtja e biodiversitetit detar në Greqi po bie me ritmin më të shpejtë në Evropë, thuhet në raport BE “Gjendja e Natyrës 2020”.

Nuk përjashtohet nga peshkimi i tepërt që shkatërron oqeanet, por të kërcënuara drejtpërdrejt nga speciet pushtuesedhe mungesa e mbrojtjes e përshpejton këtë përkeqësim…

Në këtë pikë duhet të sqarohet se Greqia ka disa nga ekosistemet detare më të pasura dhe më të larmishme në Evropë. Me një vijë bregdetare prej mbi 15,000 km (e treta më e madhe në Evropë) dhe mbi 6,000 ishuj dhe ishuj, ajo përmban një larmi të rrallë morfologjie dhe jete, me shtretër dhe shkëmbinj nënujorë të gjerë, mijëra lloje peshqish, butakë, breshka deti, foka, delfinët dhe balenat.

Paradoksi është se megjithëse pothuajse 20% e deteve greke janë të mbrojtura (vendet Natura 2000, parqet detare kombëtare), më pak se 1% e ujërave territoriale greke janë të mbrojtura rreptësisht dhe shumica e këtyre zonave nuk kanë ende plane menaxhimi.

Ju lutemi vini re: Në dhjetor 2020, Greqia u dënua nga Gjykata e Drejtësisë e Bashkimit Evropian për shkelje të detyrimeve të saj sipas Direktivës 92/43/EEC duke mos vendosur në kohë objektivat dhe masat e duhura të ruajtjes për vendet me interes të komunitetit.

Dy parqe të reja detare
Njëzet premtime për mbrojtjen e mjedisit detar do të shpallen gjatë konferencës ndërkombëtare “Oqeani ynë”, që zhvillohet nga sot deri të mërkurën 17 prill në Qendrën Kulturore të Fondacionit Stavros Niarchos. Dy prej tyre u shpallën së fundmi dhe kanë të bëjnë me krijimin e dy parqeve detare në detin Jon dhe Egje.

Në të njëjtën kohë, nëntë organizata mjedisore (Shoqëria Ornitologjike Greke, Instituti i Kërkimeve Ketologjike Pelagos, Fondacioni i Detit Blu, Fondacioni për Ruajtjen e Cyclades, Greenpeace, iSea, MEDASSET, Fondacioni Thalassa, WWF Hellas) vunë në dukje në një deklaratë të përbashkët se shpallja e krijimit e dy parqeve kombëtare detare në detin Jon dhe Egje është një nismë e rëndësishme, veçanërisht duke pasur parasysh vlerën e jashtëzakonshme ekologjike të këtyre zonave.

Megjithatë, ata argumentojnë se që ky angazhim t'i përgjigjet nevojës për të mbrojtur biodiversitetin detar, çështjet kritike si kufijtë e zonave, statusi i tyre institucional dhe përdorimet e lejuara duhet të sqarohen dhe specifikohen. Sipas grupeve mjedisore, çështja më urgjente në rastin e detit Jon ka të bëjë me koncesionet e kërkimit dhe zhvillimit të hidrokarbureve që janë dhënë në këtë zonë.

“Ndalimi i këtij aktiviteti jashtëzakonisht të dëmshëm do të ishte një iniciativë politike e nevojshme dhe e përshtatshme – si nga pikëpamja mjedisore ashtu edhe nga pikëpamja thjesht ekonomike. Në fund të fundit, nuk ekziston një gjë e tillë si një zonë e mbrojtur detare me prodhim hidrokarburesh. Po aq e rëndësishme është edhe miratimi i masave specifike për rregullimin e transportit detar për të reduktuar numrin e përplasjeve midis anijeve dhe gjitarëve detarë dhe ndalimin e ushtrimeve ushtarake të sonarit“, thuhet në deklaratën e tyre të përbashkët.

Uria dhe detet acid
Dhe për shkak se numrat nuk janë kurrë të gabuar, ekspertët parashikojnë se për çdo gradë Celsius të ngrohjes, potenciali global i kapjes do të bjerë me më shumë se tre milionë tonë. Çfarë do të thotë kjo? Uria për miliona njerëz. Vendet në zhvillim të vendosura në gjerësi më të ulëta, ku ngrohja po ndodh më shpejt, do të humbasin deri në 50% të kapjes së tyre vjetore!

Ndërkohë, detet në mbarë botën po bëhen çdo ditë më të ngrohtë dhe më acid për shkak të ndryshimeve klimatike, sipas ekspertëve, që ndikojnë në jetën e miliarda njerëzve. Nëse flasim për aciditetin e detit, atëherë, sipas ekspertëve, deri në fund të shekullit ai do të rritet dhjetë herë më shpejt se në çdo kohë në 55 milionë vitet e fundit.

Pjesë përbërëse e
“Oqeani ynë” – ky është emri i konferencës ndërkombëtare. Për ata që nuk e dinë, oqeanet mbulojnë mbi 70% të sipërfaqes së planetit dhe përmbajnë një larmi të pabesueshme bimësh dhe kafshësh, me rreth 300,000 specie të njohura për ne. Oqeanet, detet dhe zonat bregdetare janë pjesa më e rëndësishme dhe integrale e ekosistemit të planetit.

Përveç kësaj, oqeanet janë rregullatori kryesor i klimës – ata ndryshojnë temperaturën e Tokës duke thithur rrezatimin diellor, të cilin e grumbullojnë në formën e energjisë termike. Rrymat e oqeanit e shpërndajnë këtë energji termike në të gjithë Tokën. Ata gjithashtu thithin 30% të dioksidit të karbonit që njerëzit janë përgjegjës për çlirimin. Shkencëtarët parashikojnë se oqeanet më të ngrohta do t'i bëjnë stuhitë, uraganet dhe ciklonet tropikale më intensive në të ardhmen, duke rritur gjasat që ato të arrijnë kategorinë 4 ose 5 në shkallën Saffir-Simpson.

Kërcënim për njerëzit
Oqeanet na ofrojnë shumë përfitime, ato janë shtëpia e 80% të jetës në Tokë, por vetëm 1% e sipërfaqes së tyre është nën një lloj mbrojtjeje, ndërsa shumë specie të tjera detare humbasin përgjithmonë ose janë në prag të zhdukjes.

Arsyeja qëndron përsëri në kërcënimin njerëzor: mbipeshkimi, ndotja, kriza klimatike… Sa i përket mbipeshkimit, peshkimi intensiv modern ka çuar në zhdukjen e rezervave të peshkut në shumë nga detet e botës, duke qenë se prodhimi global i peshkut është katërfishuar në vitet e fundit. 40 vjet.

Por kjo nuk do të thotë se rezervat e peshkut janë rritur. Kjo thjesht do të thotë se është rritur efikasiteti i pajisjeve të peshkimit dhe, natyrisht, madhësia e flotës. Midis 65 dhe 70% e peshqve komercialë në Greqi, të tilla si merluci, merluci dhe peshku shpatë, janë të mbipeshkuar. 90% e të rriturve tashmë janë kapur, por zonat e Detit Mesdhe ku shumohen këta peshq mbeten të pambrojtura. Një kilogram i skuqur që shitet sot në treg, nëse lihet të rritet, në dy vjet do të peshojë rreth 50 kg.

Source link